Οι πέτρες στη χολή ή πέτρες στη χοληδόχο κύστη (χολολιθίαση ή λίθοι στη χολή) συνιστούν την κατάσταση εκείνη, στην οποία σχηματίζονται λίθοι εντός της χοληδόχου κύστης.
Η χολή αποτελεί ένα υγρό που παράγεται καθημερινά σε μεγάλη ποσότητα από το συκώτι (ήπαρ), ενώ ένα μέρος της αποθηκεύεται στην χοληδόχο κύστη. Ο ρόλος της χολής συνίσταται στην υποβοήθηση της διαδικασίας της πέψης και ιδιαίτερα της πέψης των λιπαρών τροφών.
Οι πέτρες στη χολή είναι μία συχνή πάθηση, που θα εμφανισθεί στο 10 – 15% του συνόλου του πληθυσμού, ανεξαρτήτως ηλικίας. Οι γυναίκες, ωστόσο, εμφανίζουν διπλάσιο έως τριπλάσιο κίνδυνο για δημιουργία λίθων στη χολή, σε αντίθεση με τον ανδρικό πληθυσμό.
Αναφορικά με τα αίτια που προκαλούν τον σχηματισμό λίθων στη χοληδόχο κύστη, διάφοροι παράγοντες έχουν κατά καιρούς ενοχοποιηθεί, με τα κάτωθι να θεωρούνται αποδεδειγμένα εξαιρετικά σημαντικά:
- Το γυναικείο φύλο
- Η προχωρημένη ηλικία
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
- Η διατροφή πλούσια σε λιπαρά
- Η δυσλιπιδαιμία (αυξημένη χοληστερόλη ή/και τριγλυκερίδια στο αίμα)
- Η εγκυμοσύνη
- Η παχυσαρκία
- Η ταχεία απώλεια σωματικού βάρους
- Το οικογενειακό ιστορικό
- Διάφορες φαρμακευτικές ουσίες (οιστρογόνα, αντισυλληπτικά).
Πέτρες στη Χολή και Λάσπη στη Χολή
Το μέγεθος που εμφανίζουν οι πέτρες στη χολή διαφοροποιείται και είναι δυνατόν να κυμαίνεται από μέγεθος μικρότερο του 1 χιλιοστού (χολική λάσπη) έως και αρκετά εκατοστά (χολολιθίαση).
Το μέγεθος των λίθων στη χολή είναι σημαντικό γιατί με τη σειρά του καθορίζει και την επικινδυνότητα τους.
Αναφορικά με τη λάσπη στη χολή και τους λίθους στη χολή διαμέτρου μερικών χιλιοστών, υπάρχει η πιθανότητα ανά πάσα στιγμή να εισέλθουν στον κυστικό πόρο (πέτρα στο σωληνάκι της χολής) και έπειτα στον κοινό χοληδόχο πόρο. Σε αυτή την περίπτωση, η απόφραξη του κυστικού πόρου θα δημιουργήσει οξεία φλεγμονή της χοληδόχου κύστης (οξεία χολοκυστίτιδα), ενώ η ενσφήνωση των λίθων στο χοληδόχο πόρο, κατάσταση που ονομάζεται χοληδοχολιθίαση, θα προκαλέσει οξεία χολαγγειίτιδα.
Ποια συμπτώματα προκαλούν οι πέτρες στη χολή;
Το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών με πέτρες στη χολή δεν εκδηλώνει καθόλου συμπτώματα ή παρουσιάζει πολύ ήπια και μη ειδικά συμπτώματα, τα οποία συσχετίζονται είτε με την διατροφή είτε με άλλες αιτίες, με αποτέλεσμα οι λίθοι στη χολή να παραμένουν αδιάγνωστοι για μακρό διάστημα.
Στα συμπτώματα, λοιπόν, που εμφανίζουν οι ασθενείς με πέτρες στη χολή ανήκουν:
- Κοιλιακός πόνος (ιδιαίτερα στην άνω κοιλία, στην περιοχή του επιγαστρίου ή ακόμη και πίσω από το στέρνο)
- Ναυτία, τάση προς έμετο ή έμετος
- Μετεωρισμός (φούσκωμα) της κοιλίας
- Αίσθημα πληρότητας μετά το γεύμα
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ξινίλες)
- Θωρακικός πόνος, που μιμείται τον πόνο καρδιακής αιτιολογίας
- Πυρετός και πόνος στην κοιλία (σε καταστάσεις οξείας χολοκυστίτιδας ή οξείας χολαγγειιίτιδας)
- Ίκτερος (κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών).
Πως θα καταλάβω ότι έχω λίθους στη χολή;
Η διάγνωση της παρουσίας λίθων στη χολή αρχίζει πρωτίστως με τη λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και με ενδελεχή κλινική εξέταση.
Το υπερηχογράφημα αποτελεί, ωστόσο, την ιδανική εξέταση για τη διάγνωση της χολολιθίασης, καθώς μπορεί να διακρίνει με ακρίβεια μεταξύ μίας πέτρας στη χολή και ενός πολύποδα της χοληδόχου κύστης (πολύποδες στη χολή).
Ποια είναι η θεραπεία για τους λίθους στη χολή;
Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου μας επεξηγεί ότι η οριστική θεραπεία για τις πέτρες στη χολή είναι αποκλειστικά η χειρουργική θεραπεία και συνίσταται στην λαπαροσκοπική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης (λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή).
Η αφαίρεση χολής λαπαροσκοπικά χαρακτηρίζεται από το σύνολο των πλεονεκτημάτων της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, στα οποία συμπεριλαμβάνονται:
- ο ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος
- η ταχύτατη κινητοποίηση και η άμεση σίτιση των ασθενών
- η μικρή διάρκεια νοσηλείας (μερικών ωρών)
- η ταχύτατη επιστροφή στην οικία και τις καθημερινές δραστηριότητες
- το άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.
Πότε θα πρέπει να αφαιρούνται οι πέτρες στη χολή;
Οι πέτρες στη χολή αποτελούν, όπως προαναφέραμε, μία παθολογική κατάσταση. Παρόλα αυτά, η παρουσία λίθων εντός της χοληδόχου κύστεως οφείλει να αξιολογείται σε συνδυασμό με την παρουσία συμπτωμάτων καθώς και άλλων παραγόντων, με στόχο τον καθορισμό των ασθενών που πληρούν τις ενδείξεις της χειρουργικής θεραπείας.
Οι ασθενείς, συνεπώς, με λίθους στη χολή πρέπει να υποβληθούν σε λαπαροσκοπική χειρουργική θεραπεία, όταν συντρέχει μία από τις ακόλουθες καταστάσεις:
- ασθενείς με πέτρες στη χολή και πολλαπλά συμπτώματα
- ασυμπτωματικοί ασθενείς που πάσχουν παράλληλα από άλλα προβλήματα υγείας
- ασθενείς με λάσπη στη χολή ή πέτρες στη χολή μεγάλου μεγέθους (> 1 εκατοστό)
- ασθενείς που έχουν εμφανίσει ίκτερο ή οξεία παγκρεατίτιδα
- ασθενείς που εμφανίζουν επιπλοκές της χολολιθίασης
- ασθενείς που εμφανίζουν οξεία χολοκυστίτιδα με έντονο κοιλιακό άλγος και πυρετό.
Κωνσταντίνος Αποστόλου
Γενικός Χειρουργός – Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων
https://drapostolou.gr
