Ο πόνος στον ώμο, ονομαζόταν για πολλά χρόνια από τους Ορθοπαιδικούς «περιαρθρίτιδα του ώμου». Τα φάρμακα, οι ενέσεις κορτιζόνης και η φυσιοθεραπεία είναι οι συνήθεις οδηγίες προς τους ασθενείς, καίτοι συχνά δεν φέρνουν αποτέλεσμα. Και τούτο είναι λογικό καθώς δεν υπάρχει πάθηση με το όνομα περιαρθρίτιδα. Ο όρος είναι γενικός και δηλώνει παθολογία στην περιοχή του ώμου. Η εξέλιξη της Ορθοπαιδικής και η εξειδίκευσή της στις επιμέρους υποειδικότητες, με την εφαρμογή εξελιγμένων αρθροσκοπικών τεχνικών, οδήγησε στην πληρέστερη κατανόηση και εξήγηση των παθολογιών της περιοχής. Έτσι σήμερα γνωρίζουμε ότι τα περισσότερα προβλήματα του ώμου, πηγάζουν από βλάβες, κυρίως στα μαλακά μόρια (μυϊκές ομάδες, σύνδεσμοι και τένοντες) και λιγότερο από οστική συμμετοχή. Τα νοσήματα αυτά είναι δυνατόν να ταξινομηθούν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
- Τενοντοπάθεια/ ρήξη των τενόντων
- Εξάρθρημα / Αστάθεια (πρόσθια, οπίσθια, πολυαξονική)
- Αρθρίτιδες
Άλλες περισσότερο σπάνιες παθολογίες που προκαλούν πόνο στον ώμο, είναι οι νεοπλασίες, οι φλεγμονές καθώς και διάφορα αίτια από τον αυχένα, και άλλες γειτονικές περιοχές, που αντανακλούν τον πόνο στη περιοχή.
Τα τελευταία χρόνια η αρθροσκόπηση προσφέρει το μεγάλο πλεονέκτημα της αναγνώρισης παθολογιών που είναι αδύνατον να τις ανιχνεύσουμε με την ανοικτή χειρουργική. Τούτο οφείλεται στην δυνατότητα που προσφέρει για τη εξέταση όλης της άρθρωσης, και μάλιστα με σημαντική μεγέθυνση. Το δεύτερο μεγάλο πλεονέκτημα είναι η ατραυματική τεχνική της διόρθωσης των βλαβών, που εκτός από την σχετικά ανώδυνη μετεγχειρητική πορεία, επιτρέπει τη γρηγορότερη αποκατάσταση. Έτσι σήμερα μπορούμε να θεραπεύσουμε παθολογίες, όπως είναι το εξάρθρημα του ώμου ή η ρήξη του υπερακανθίου, χωρίς καν να απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο. Η ρήξη του υπερακανθίου είναι η συχνότερη παθολογία, και είναι δυνατόν να είναι μερική ή πλήρης. Η μερική ρήξη θα οδηγήσει σε χρόνιο πόνο στον ώμο που θα αντιστέκεται στη συντηρητική αγωγή, ενώ η πλήρης ρήξη μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία απαγωγής του ώμου. Μακροπρόθεσμα η παραμελημένη ρήξη του υπερακανθίου θα εξελιχτεί σε αρθρίτιδα του ώμου. Έτσι, η σωστή και έγκαιρη αποκατάσταση της βλάβης είναι απαραίτητη για να θεραπεύσει τον πόνο του ασθενούς, αλλά και να προλάβει τις ακολουθούμενες δευτερογενείς παθολογίες.
Κάποιες φορές όμως, η συρραφή του υπερακανθίου δεν είναι εφικτή, είτε λόγω της χρονιότητας της ρήξης, είτε λόγω κακής ποιότητας των τραυματισμένων ιστών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, σήμερα, έχουμε εναλλακτικές μεθόδους, όπως είναι οι τενοντομεταφορές, ή οι αρθροπλαστικές που προσφέρουν καλή και ανώδυνη κίνηση για πολλά χρόνια. Οι τενοντομεταφορές, η μεταφορά δηλαδή ενός μυός σε άλλη θέση για να αναλάβει το έργο του τραυματισμένου υπερακανθίου, προτιμώνται στους νεώτερους ασθενείς καθώς διατηρούν το καλό αποτέλεσμα εφόρου ζωής, απαιτούν όμως ένα σχετικά μακρύ πρόγραμμα φυσικής αποκατάστασης. Οι αρθροπλαστικές είναι ιδανικές σε μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς καθώς προσφέρουν γρηγορότερη αποκατάσταση. Η βελτίωση των υλικών τα τελευταία χρόνια, η εμφάνιση πρωτοποριακών ειδικών προθέσεων, όπως είναι ανάστροφη ολική του ώμου και η μεγάλη εμπειρία μας, προσφέρει ένα αποδεκτό κύκλο ζωής των αρθροπλαστικών του ώμου, που συχνά ξεπερνά τα 20 χρόνια.
Παναγιώτης Ν. Γιαννακόπουλος
Ορθοπαιδικός, χειρουργός άνω άκρου, Διευθυντής χειρουργικής χεριού – άνω άκρου, ορθοπεδικής επανορθωτικής μικροχειρουργικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
www.hand-surgery.gr
